Category Archives: Teknoloji

Teknoloji

Şanslı olmadan nasıl zengin olunur?

Leave a comment

Naval Ravikant’ın “Şanslı olmadan nasıl zengin olunur?” şeklinde bir twitter thread‘ine denk geldim. Kendisi girişimcilerin yoda’sı olarak bilinir. Uber, FourSquare, Twitter, Clubhouse, Stack Overflow, OpenDNS vb. 100’e yakın şirketin kurulma zamanlarında ciddi yatırımlar yapmış bir kişi.

➡️ Para veya statü değil, zenginlik arayın. Zenginlik, uyurken kazanılan varlıklara sahip olmaktır. Para, zamanı ve zenginliği nasıl aktardığımızdır. Statü, sosyal hiyerarşideki yerinizdir.

➡️ Etik bir zenginlik yaratmanın mümkün olduğunu anlayın. Zenginliği gizlice hor görürseniz, o sizden kaçar.

➡️ Statü oyunları oynayan insanları görmezden gelin. Bu kişiler servet yaratma oyunları oynayan insanlara saldırarak statü kazanırlar.

➡️ Zamanını kiraya vererek zengin olmayacaksın. Finansal özgürlüğünüzü kazanmak için öz sermayeye – bir iş parçasına – sahip olmalısınız.

➡️ Toplumun istediği ama hali hazırda nasıl elde edeceğini bilmediği şeyi topluma ölçeklenebilir şekilde vererek zengin olacaksınız.

➡️ Uzun vadeli insanlarla uzun vadeli oyunlar oynayabileceğiniz bir sektör seçin.

➡️ İnternet, olası kariyer alanını büyük ölçüde genişletti. Çoğu insan bunu henüz anlamadı.

➡️ Tekrarlanan oyunlar oynayın. Zenginlik, ilişkiler veya bilgide olsun, hayattaki tüm getiriler bileşik faizden gelir. (Bileşik faiz nedir? Faizin ana paraya eklenmesiyle artan miktarın da faize tabi olması durumu)

➡️ Yüksek zekaya, enerjiye ve hepsinden önemlisi dürüstlüğe sahip iş ortakları seçin.

➡️ Sinik ve karamsar kişilerle ortak olmayın.

➡️ Satmayı öğrenin. İnşa etmeyi öğrenin. Her ikisini de yapabilirseniz, durdurulamaz olacaksınız.

➡️ Kendinizi özgül bilgi, hesap verebilirlik ve kaldıraçla (avantaj, koz) donatın.

➡️ Özgül bilgi, eğitilemeyeceğiniz bilgidir. Eğer toplum seni eğitebilirse, bir başkasını da eğitebilir ve o kişi senin yerine geçebilir.

➡️ Özgül bilgi, şu anda sıcak olan şeyden ziyade gerçek merakınızı ve tutkunuzu takip ederek bulunur.

➡️ Özgül bilgi oluşturmak size oyun gibi gelecek, ancak başkalarına iş gibi görünecek.

➡️ Özgül bilgiler okullarda değil, çıraklık yoluyla öğretilir.

➡️ Özgül bilgi genellikle oldukça teknik veya yaratıcıdır. Dış kaynaklı veya otomatik olamaz.

➡️ Sorumluluğu benimseyin ve kendi adınıza ticari riskler alın. Toplum sizi sorumluluk, eşitlik ve kaldıraçla ödüllendirecektir.

➡️ En sorumlu kişilerin tekil, halka açık ve riskli markaları vardır: Oprah, Trump, Kanye, Elon.

➡️ Bana yeterince uzun bir kaldıraç ve duracak bir yer verin, dünyayı yerinden oynatayım.- Arşimed

➡️ Servet kaldıraç gerektirir. İş gücü, marjinal bir çoğaltma maliyeti olmaksızın sermayeden, insanlardan ve ürünlerden gelir.

➡️ Sermaye para demektir. Para toplamak için, belirli bilginizi hesap verebilir şekilde uygulayın ve sonuçta iyi bir muhakeme gösterin.

➡️ Emek, sizin için çalışan insanlar demektir. Bu, en eski ve en çok mücadele edilen kaldıraç biçimidir. Emek gücü anne babanızı etkileyecek, ancak hayatınızı bunun peşinde koşarak harcamayın.

➡️ Sermaye ve emek, izin verilen kaldıraçtır. Herkes sermayenin peşinde ama birinin onu size vermesi gerekiyor. Herkes liderlik etmeye çalışıyor ama birinin seni takip etmesi gerekiyor.

➡️ Kod ve medya izinsiz kaldıraçtır. Yeni zenginlerin arkasındaki kaldıraç onlar. Siz uyurken sizin için çalışan yazılım ve medya oluşturabilirsiniz. ➡️ Bir robotlar ordusu serbestçe kullanılabilir durumdadır. – sadece ısı ve alan verimliliği için veri merkezlerine doluşturuldu. bunu kullanın.

➡️ Kod yazamıyorsanız, kitap ve blog yazın, video veya podcast kaydedin.

➡️ Kaldıraç, kararınız için bir kuvvet çarpanıdır.

➡️ Yargılama deneyim gerektirir, ancak temel becerileri öğrenerek daha hızlı inşa edilebilir.

➡️ “İş” diye bir beceri yoktur. İş kitaplarından ve iş kurslarından kaçının.

➡️ Mikro ekonomi, oyun teorisi, psikoloji, ikna, etik, matematik ve bilgisayarları inceleyin.

➡️ Okumak dinlemekten daha hızlıdır. Yapmak, izlemekten daha hızlıdır.

➡️ Karışık olmayan bir takviminiz varken bile “bir kahve yapmak” için çok meşgul olmalısınız.

➡️ İstekli bir kişisel saatlik ücret belirleyin ve uygulayın. Bir sorunu çözmek, saatlik ücretinizden daha az tasarruf sağlayacaksa, görmezden gelin. Bir görevi dışarıdan temin etmek, saatlik ücretinizden daha az maliyetli olacaksa, onu dışarıdan temin edin.

➡️ Elinden geldiğince çok çalış. Kiminle çalıştığınız ve ne üzerinde çalıştığınız ne kadar çok çalıştığınızdan daha önemli olsa da.

➡️ Yaptığınız işte dünyanın en iyisi olun. Bu doğru olana kadar ne yaptığınızı yeniden tanımlamaya devam edin.

➡️ Hızlı zengin olma planları yoktur. Bu sadece senin üzerinden zengin olan başka biridir.

➡️ Özgül bilgiyi kaldıraçla uygulayın ve sonunda hak ettiğinizi elde edeceksiniz.

➡️ Ve son olarak, sonunda zengin olduğunuzda, ilk başta aradığınız şeyin bu olmadığını anlayacaksınız. Ama bu başka bir gün için.

Kaynak:

https://twitter.com/naval/status/1002103360646823936

https://drive.google.com/file/d/1_NnIOSfJZhhDQyg2L4K-wwjWXZQTCYUE/view

Teknoloji

Jack Dorsey’nin Twitter’dan ayrılışı

Leave a comment

Jack Dorsey 29 Kasım 2021’de attığı bit tweet ile Twitter’daki CEO görevinden ayrıldığını açıkladı.

Bildiğiniz gibi Jack 2006 yılında Twitter’ı kurduktan sonra ayrılmıştı ve 2015’te tekrar CEO olarak geri dönmüştü. 2015 yılında Twitter Inc.’e CEO olarak geri döndüğünde, yönettiği diğer şirket olan Square Inc.’deki bazı çalışanlar, Twitter’ın patronlarının “favori” şirketi olduğuna çabucak inanmaya başlamış. Square Inc. kısaca finansal hizmetler ve dijital ödeme hizmeti sunan bir şirket.

Bu çok normal bence çünkü Twitter halka açıktı, ünlülerle doluydu, basketbolcular, futbolcular, politikacılar, sanatçılar vs. sürekli bir şekilde haberlerdeydi şirket. Satış noktası sistemi ve nispeten bilinmeyen Cash App hizmeti ile Square, bunlardan hiçbiri değildi.

Altı yıl sonra, 29 Kasım 2021’de Jack Dorsey Twitter’ı yönettiği CEO rolünden istifa ettiğinde bu fikir ortadan kalkmış oldu. Square, 1 Aralık çarşamba günü şirket adını Block Inc. olarak değiştirdiğinde, sadece bir “ödeme” mantığının ötesine geçtiğinin ve blockchain teknolojisine odaklandıklarını duyurmuş oldular.

Araştırmalarıma göre bu herkesin beklediği bir şey değilmiş bu arada. Şimdi, Dorsey’in ikinci çocuğu olarak adlandırılan Square, yeni adıyla Block, aniden tüm dikkatini çekiyor. Ve Square (Block!) aniden, büyüme için çok daha fazla alana sahip bir şirket olduğunu öne süren yeni bir kimliğe bürünüyor.

Biz, mantıklı insanlar olarak daha yakından bakıyor olsaydık – Square’in nihai kazanan olacağına dair işaretleri görürdük. Bunlardan en belirgin olanı, Jack’in bir Bitcoin delisi olmasıdır. Bazı haftalar square, bitcoin, kripto para birimleri ve blockchain teknolojisi konularında twitler atıyor ve kamu tarafında da büyük bir ilgiye sahip. Ayrıca, Twitter’ın piyasa değerinin neredeyse üç katı olan 90 milyar dolarlık bir dev haline geldi Square.

Jack bir süredir bir “şirketler şirketi” kurmakla ilgileniyor. Walt Disney Coorperation gibi mesela. Tema parkları, filmler ve ticari ürünler gibi bir dizi iş alanını tek bir kapsayıcı marka altında birleştiren “Disney” modeline hayran.

Square, yeni adıyla Block, ona finans dünyasında bu fırsatı veriyor. Şirketin bir küçük işletme satıcı ürünü (Square Seller), bir tüketici ödeme uygulaması (Cash App), bir müzik aktarım hizmeti (Tidal) ve birden fazla bitcoin ve blockchain girişimi var. Hatta bir bankacılık tüzüğü bile varmış.

Sonuç olarak, Square, Jack’e kriptoyu keşfetme ve finans dünyasını yeniden yaratma konusundaki emellerini gerçekleştirmesi için bir fırsat verebilir. Sonuçta bu, 280 karakterin sunabileceğinden daha büyük bir imparatorluk anlamına gelebilir.

Kaynak:

https://www.google.com/search?q=twitter+market+cap

https://www.zerohedge.com/technology/jack-dorsey-step-down-twitter-ceo-cnbc-reports

https://en.wikipedia.org/wiki/Jack_Dorsey

https://en.wikipedia.org/wiki/Block,_Inc.

Teknoloji

Youtube’un dislike sayısını gizlemesi

Leave a comment

Youtube 10 Kasım 2021’de yayınladığı bir blog yazısıyla videolardaki dislike sayılarını gizlediğini açıkladı.

Bunun temel nedeni olarak ta küçük içerik üreticilerini “dislike mobs” adı verilen bir çok fazla dislike yağmurundan korumak demişler. Yaptıkları araştırmalarda özellikle küçük içerik üreticilerinin buna maruz kaldıkları ortaya çıkmış vs. vs.

Öncelikle bu “dislike mobs” sorunu yeni bir sorun değil. Youtube’un kurulduğundan beri var olan bir sorun. Fakat bence Youtube Rewind 2018 ile daha görülebilir hale geldi, özellikle kendileri de buna maruz kaldıklarında.

Youtube Rewind kısaca, youtube’un her sene aralık ayının başlarında oluşturduğu, o senenin en çok izlenen veya en çok öne çıkan içeriklerin oluşturdukları bir kolaj videosu olarak düşünebilirsiniz. Fakat 2018 rewind videosu çok kötüydü, çoğunlukla gözümüze sjw sokmuşlardı, berbattı ve yayınlandıktan sadece 7 gün sonra Justin Bieber’ın “Baby” şarkısını geçerek youtube en fazla dislike alan videosu oldu. Şu anda 19 milyon’u geçmiş durumda dislike sayısı.

İşte bu olaylar yaşanırken de Youtube staff’ları farkediyorlar ki çok fazla fazla dislike almak inanılmaz kötü hissettiriyor. Bu nedenle dislike sayısını gizlemeyi ve/veya dislike butonunu tamamen kaldırmayı düşündüler o yıllarda. Ve 10 kasım itibariyle de uygulamaya başladılar.

Peki bizler için ne değişecek?

– İçerik üreticileri yine Youtube Studio içerisinden dislike sayılarını görebiliyor olacaklar her bir video için.

– İzleyiciler dislike sayısını göremeyecekler, fakat bir videoyu dislike yapabilecekler.

– Geliştiriciler için ise 13 Aralık 2021’den itibaren dislike bilgilerini API üzerinden alamıyor olacaklar.

Benim fikirlerim şunlar;

Beğenmeme düğmesi bana videonun iyi olup olmadığını söyleyebilir kesinlik ifade etmese de. Ama şimdi, beğenmeme sayısını bile göremezsem videonun iyi olup olmadığını bilebilirim? Ya o video benim haberim olmadan beni manipüle etmeye çalışan bir video ise? Beğenmeyenleri göstermek önemlidir. Kullanıcıya, diğer izleyicilerin video hakkında nasıl düşündüklerini gösterir, böylece zamanlarını boşa harcamadan önce videonun nasıl olduğu hakkında bir fikre sahip olurlar. Youtube, bana sadece kurumsal markaları korumak için beğenmeme butonunu kelimenin tam anlamıyla devre dışı bıraktı gibi geliyor.

Bu arada, bazı sosyal medya sitelerinin dislike almadığı doğrudur. Ancak orada tükettiğiniz içerik genellikle çok daha hızlıdır. Instagram’da birinin fotoğrafına bakar ve beğenmezseniz, bir sonrakine kaydırmanız yeterlidir. Orada dislike butonunun olması pek mantıklı değil.

Ancak, YouTube’da videodan ne bekleyeceğinizi bilmek için birkaç saniye, hatta dakikalarca izlemeniz gerekebilir. Beğenme/beğenmeme oranı, o videonun sizin zamanınıza değip değmeyeceğine hızlı bir şekilde karar vermek için geçerli bir araçtı bence.

Peki alternatif olarak ne yapılabilirdi?

Youtube’ta çok fazla sahte hesap var bu hepimizin bildiği bir durum. Bir şekilde onaylı olacak şekilde hesaplar oluşturulabilmeli. Cep telefonu onaylı mesela. Böylece ben bu kişiyi banladığımda 10 tane hesap alıp gelemez. Ek olarak clickbait videolar. İnsanlar bunlara dislike vermeliler ki, diğer insanlar bu videoları izlemeye tenezzül etmesin, vakitlerini harcamasınlar.

Küçük içerik üreticilerini korumak içinmiş, yersen..

Kaynaklar:

– An update to dislikes on YouTube: https://blog.youtube/news-and-events/update-to-youtube/

– Update to YouTube Dislike Counts: https://support.google.com/youtube/thread/134791097/update-to-youtube-dislike-counts

– List of most-disliked YouTube videos: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_most-disliked_YouTube_videos

– YouTube Rewind 2018: Everyone Controls Rewind: https://en.wikipedia.org/wiki/YouTube_Rewind_2018:_Everyone_Controls_Rewind#Dislikes

– Youtube tweet’i: https://twitter.com/YouTube/status/1073280323608285185

Teknoloji

Tarihin En Büyük Borsa Dramı | GameStop, Reddit ve Melvin Capital

Leave a comment

Reddit‘teki kişiler dünyanın en büyük yatırım yönetim şirketi olan Melvin Capital’ı nasıl 5 milyar dolar zarara uğrattı? İflasa göz kırpan GameStop hisseleri nasıl oldu da Temmuz 2020’den sonra %1500 arttı?

Öncelikle bu tarihi olayı anlayabilmek için bazı borsa terimlerinin anlamlarını bilmeliyiz.

Borsalarda en basit tabiriyle hisse senedi alıp satarsınız, buna spot market adı verilir. Fakat borsada yatırım yapabileceğiniz farklı yöntemler de mevcut. Örneğin; “10 kaldıraçla girdim” gibi cümleler duyabilirsiniz. Peki bu ne demek?

Sizin 10 dolarınız var ve 1 dolarlık hisseden 10 adet almak istiyorsunuz. Robinhood gibi uygulamalar diyor ki, sen bana 10 dolarını teminat olarak ver, ben sana 100 dolar vereyim ve 100 hisse al. Fakat hisselerin değeri 90 cent’e düşerse, aracı firma şunu diyebiliyor; “Ben senin 10 dolar teminatına el koyuyorum, düşüş nedeniyle hisseler şu anda toplamda 90 dolar ediyor. Toplamda 100 dolar ile, kar-zarar etmeden ben çıkıyorum”. Siz ise bu teminatı kabul etmeden önce 1 dolar kaybedeceğinize, 10 dolar kaybetmiş oluyorsunuz. Buna liquidation deniliyor.

Şimdi borç alarak yapabileceğiniz 2 işlem var;

1. “Borç alarak hisse almak”, yani long pozisyon, yukarıdaki anlattığım durum. Bunu yükselmesini beklediğiniz hisselere yaparsınız.

2. “Borç alarak hisse satmak” bu da şu demek. Ben senin 10 dolarını teminat alıyorum, ve sana 100 tane X firmasının hissesini 1 dolardan satma şansı veriyorum. Bunu da düşmesini beklediğiniz hisselere yaparsınız. Sonra o hisseleri daha düşük fiyatlardan satın alıp, aracı firmaya “hisse senedi” olarak ödeme yapıyor ve kalan parayı da siz cebe atıyorsunuz. Buna da short pozisyon açmak deniliyor. Yani hisseyi kontrat karşılığında ödünç almak gibi.

Gamestop nedir peki? Bizdeki D&R’ın oyun halini düşünebilirsiniz. Fiziksel lokasyonlarda oyun ürünleri satıyorlar. Covid öncesi zaten durumu iyi olmayan, tabiri caizse bir gözü toprağa bakan bir şirket. Özellikle Epic Games ve Steam gibi yapılanmalardan sonra durumlar daha da kötüye gidiyor.

Bu firmanın hisse senetleri düşmeye devam ederken, Melvin Capital adlı bir yatırım şirketi, bu firmayı daha da short’lamaya başlıyor. Zaten Gamestop hisselerine talep düşük, bir de bu kadar devasa miktarlarda Gamestop hissesi satılınca arz-talep dengesi darmadağın oluyor ve Gamestop hisse fiyatları iyice çakılıyor. Hatta %140 oranında short pozisyon oluşturuyorlar. Peki bu ne demek?

Adamlar hissenin düşüşüne o kadar bahse giriyorlar ki, şirketin piyasadaki hisse sayısından çok daha fazlasına borçlanıyorlar. Adamlar hisseyi ödünç almış, başkasına satmış, sonra sattığından ödünç alıp bir başkasına satmış. Buradaki borç para değil, “hisse senedi” borcu.

İşte kahramanımız tam olarak burada devreye giriyor. 2019 başlarında, Reddit’te bulunan /r/wallstreetbets adındaki alt oluşumdaki /u/DeepFuckingValue adlı kullanıcı bu durumu fark ediyor (ayrıca bu kullanıcının RoaringKitty adında bir youtube kanalı var) ve bu şirketin hisselerini almaya başlıyor. Bu süreçte toplamda 50.000$ değerinde hisse alıyor. Ve Reddit’tekileri de buna dahil etmeye çalışıyor.

Hisse fiyatları 3-4 dolardan 17 dolara fırlıyor. Ocak ayı başlarında ikinci bir short’lama yapılıyor. Ve %140 olan pozisyonlar %240’a ulaşıyor. Bu sırada CNBC, Bloomberg gibi kanallarda şirketin beş para etmez olduğu ve dibe batacağına dair haberler yapılıyor, veya “yaptırılıyor”.

Hatta Robinhood gibi bir çok broker firmaları server kapatma ve Gamestop hisselerinin işlemlerini durduruyor. “İnsanların zarar etmesini önlemek için” yaptık diyorlar buna. Tabi insanlar Google Play üzerinden olumsuz yorumlar girince, Google uygulamaya yapılan 100.000’in üzerinde olumsuz yorumu siliyor. Robinhood uygulamasına New York’ta bir “class action” yani topluluk davası açıldı bu arada.

Gerçek şu ki; insanlar bu aldıkları hisseden zarar edeceklerini biliyorlar. Belki 10.000 kişi 300 $ zarar edecek, ama bu “Melvin Capital” gibi, küçülmekte olan firmaları daha da shortlayarak iflasa zorlayan bir firmanın da canına okuyacaklar. Onların tabiriyle %99’un %1’e olan zaferi olarak görüyorlar. Hatta birçok insan, çocuklarına “o hisseden bende almıştım, ben de oradaydım” demek için hisse alıyor. Olay bir nevi “sınıf çatışması”na dönüştü.

Kahramanımıza gelelim, /u/DeepFuckingValue adlı kullanıcını şu anda elindeki hisse değeri yaklaşık 46.000.000$’a ulaştı. Sadece 29 Ocak Cuma günü 13.000.000$ kazandı. Reddit’teki insanların ısrarı üzerine, 1.100.000$’lık hissesini nakite çevirdi.

Peki Elon Musk nasıl müdahil oluyor bu olaya? Fiyatlar artarken Twitter’dan bir paylaşım yapıyor ve bu hisseye olan ilgiyi tavan yaptırıyor. Bunun asıl nedeni, 2014 yılında, bu Melvin Capital aynı shortlama işlemini Tesla hisselerine yaparak fiyatları düşürmüş. Gördüğünüz gibi, intikam gerçekten de soğuk yendiğinde anlamlı oluyor.

Bu işin sonu sizce nereye gider bilemiyorum.

Kaynaklar;

Kahramanımız /u/DeepFuckingValue’nun Youtube kanalı: https://www.youtube.com/c/RoaringKitty/

Ekşi Sözlük GameStop başlığı: https://eksisozluk.com/gamestop–1799935

Olayın en anlamlı özeti:

İngilizce en basit açıklaması:

Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/GameStop_short_squeeze

10saatgeriden isimli kullanıcının Twitter flood’u:

keyifkaciran isimli kullanıcının Twitter flood’u: